غضروف چیست؟

غضروف یا کارتیلاژ Cartilage ساختمان قابل ارتجاعی است که بیشتر در انتهای استخوان‌ها، جایی که مفاصل قرار دارند وجود داشته و وظیفه تسهیل حرکت مفصل را برعهده دارند.

غضروف بافتی زنده و حاوی سلول می‌باشد و سلول‌های تشکیل دهنده آن‌را کندروسیت Chondrocyte می‌نامند. این سلول‌ها بر خلاف بسیاری از بافت‌های دیگر بدن با فاصله زیادی از یکدیگر قرار گرفته و بین آنها را ماده ای تشکیل شده از پروتئین و نوعی قند پر کرده است؛ این ماده را ماده بین سلولی می‌نامند. در داخل این بافت بین سلولی رشته های نازکی به نام فیبریل Fibril قرار دارد. کندروسیت ها در حفره هایی با نام لاکونا Lacuna قرار گرفته اند.

تفاوت غضروف با استخوان

بافت غضروف بسیار شبیه بافت استخوان است ولی بر خلاف استخوان املاح کلسیم در ماده بین استخوانی رسوب نمی‌کند؛ به همین خاطر این بافت بسیار قابل ارتجاع و تغییر شکل پذیر است. تفاوت دیگر آن با استخوان در نحوه تغذیه سلول های آن می‌باشد. غضروف عروق و اعصاب ندارد ولی پوشش بسیار ظریفی به نام پری کندریوم Perichondrium سطح غضروف را پوشانده که رگ خونی درخود دارد.

به علت عدم موجود رگ های خونی درون بافت غضروفی روش تغذیه آن با استخوان متفاوت است. در داخل مفاصلی که غضروف دارند مایعی به نام مایع مفصلی یا Synovial fluid وجود دارد که سرشار از اکسیژن و مواد غذایی است. اکسیژن و مواد غذایی از راه این مایع سینوویال و همچنین از راه پری کندریوم، از طریق پدیده انتشار یا دیفوزیون Diffusion به ماده بین سلولی منتشر شده و در دسترس سلول های کندروسیت قرار می‌گیرد.

از لحاظ بافت شناسی سه نوع غضروف وجود دارد

شفاف یا هیالن

در این نوع فیبریل‌‌ها در ماده غضروفی در زیر میکروسکوپ دیده نمی‌شوند و بنابراین ماده بین سلولی بصورت یکدست و شفاف است. غضروفی که در انتها‌ی استخوان‌‌ها و در مفاصل بدن قرار دارد از این نوع است. غضروف حنجره و غضروفی که در تیغه وسطی بینی قرار دارد هم از این نوع است.

غضروفی که سطح استخوان را در ناحیه مفصل می‌پوشاند از نوع شفاف است. کلفتی آن در مفاصل مختلف متفاوت است و در هر مفصل قطر غضروف در قسمت‌‌‌های مختلف تفاوت دارد. در بچه‌‌ها غضروف بیشترین کلفتی را دارد.

ارتجاعی یا الاستیک

در این نوع غضروف فیبریل‌‌ها زرد رنگ هستند و خاصیت ارتجاعی و کشسانی بیشتری از نوع قبل دارد. غضروف لاله گوش از این نوع است.

فیبری یا لیفی

در این نوع فیبریل‌‌ها سفید رنگ و کلفت تر هستند و خاصیت ارتجاعی بیشتری دارند. دیسک بین‌ مهر‌ه‌های گردن از این نوع غضروف درست شده است.

آرتروز چیست؟

با افزایش سن به‌تدریج کلفتی غضروف کم می‌شود، به‌تدریج خواص خود را از دست داده، ریش ریش شده، سطح آن ناصاف گردیده و کلفتی آن در حدی کم می‌شود که ممکن است قسمتی از سطح مفصلی استخوان بدون لایه غضروفی باقی بماند. این روند را آرتروز یا ساییدگی مفصلی می‌گویند. ما به شما جهت کند کردن این روند مکمل های غضروف ساز را توصیه می‌کنیم.